Aziatische hoornaar rukt op in Limburg
De Aziatische hoornaar wordt steeds vaker gesignaleerd in Nederland en ook in onze provincie rukt de exoot op. Zonder natuurlijke vijand en een voorliefde voor het verorberen van bijen, zorgt het Aziatische beestje voor paniek binnen bijenland. Echter niet alleen daar, want de opkomst van de Aziatische hoornaar zorgt voor meer problemen. Bertha van den Brink, als imker regelmatig actief bij imkervereniging ’t Zoemhukske in Horst en ervaringsdeskundige in het opsporen van Aziatische hoornaars, vertelt over haar ervaringen en de gevaren.
In 2004 werd de Aziatische hoornaar voor het eerst gespot in Europa, nadat het eerste exemplaar vermoedelijk met een Chinese lading aardewerk op ons continent arriveerde. Inmiddels is de wespachtige ook in Nederland gespot en wordt de noodklok geluid. “Het is vooral belangrijk dat het grote publiek weet dat de Aziatische hoornaar in Nederland gesignaleerd is, hoe deze eruit ziet én wat er gedaan kan worden om de verspreiding te voorkomen”, geeft Bertha aan.
Problemen
De Aziatische hoornaar vergrijpt zich maar al te graag aan onze honingbijen. “Compleet leeggeroofde bijenkasten zijn geen unicum meer”, vertelt Bertha. Een hard gelag voor de imkers, die veel tijd en geld in hun bijen gestoken hebben, maar ook op macroniveau zorgt dit verlies aan bijen voor problemen. “Een heel groot deel van onze natuur wordt bestoven door bijen en zonder bijen valt deze bestuiving weg. Voor bijvoorbeeld de blauwe bessentelers is deze bestuiving essentieel.” De problemen zijn dus aanzienlijk, maar voor de mens zelf vormt de Aziatische hoornaar geen direct gevaar. “Het is een zachtaardig beestje. Maar als je een nest gaat verstoren kan hij wel agressief worden.”
Signalement
Wanneer de Aziatische hoornaar blijft oprukken kan deze dus een serieus probleem vormen voor ons ecosysteem. Het is daarom belangrijk dat in kaart wordt gebracht waar de hoornaars zich bevinden, zodat gepaste maatregelen kunnen worden genomen. Naast de Aziatische hoornaar hebben we in Nederland ook te maken met de Europese hoornaar, die in tegenstelling tot zijn Aziatische collega geen groot gevaar vormt voor de honingbij. “Het is belangrijk dat men weet wat het verschil is tussen de Aziatische en Europese hoornaar. Allereerst is de Aziatische hoornaar overwegend zwart, terwijl de variant uit Europa een roodbruin lijfje heeft. Ook heeft de Europese hoornaar roodbruine pootjes en is het Aziatische beestje te herkennen aan zwarte en gele pootjes. Tenslotte bestaat het achterlijf van een Aziatische hoornaar uit één gele band, terwijl het Europese achterlijf nagenoeg volledig geel is”, legt Bertha de belangrijkste verschillen uit. “Het helpt ook goed om de twee exemplaren online op te zoeken om de verschillen zelf eens te zien.”
Wat kunt u doen?
“Het is ontzettend belangrijk dat we in kaart kunnen brengen waar de Aziatische hoornaars gesignaleerd worden én om de koninginnen te isoleren”, vertelt Bertha. In deze periode van het jaar zijn nagenoeg alle hoornaars die je buiten tegenkomt koninginnen. “Belangrijk is om de hoornaar te vangen en vervolgens te bepalen of het een Europese of Aziatische hoornaar is.” De Europese hoornaars kun je gewoon weer loslaten, maar de Aziatische niet. “Wanneer je een Aziatische hoornaar gevangen hebt, is het hoogstwaarschijnlijk een koningin. Laat deze dan vooral niet los. Één koningin kan in de toekomst meer dan duizend nieuwe hoornaars op de wereld zetten”, legt Bertha de ernst van de zaak uit. Het maken van een foto en het melden van de hoornaar op www.waarneming.nl wordt wel aangeraden. “Als we goed in kaart kunnen brengen waar de Aziatische hoornaar gevonden kan worden, kunnen we verspreiding zoveel mogelijk beperken.” Naast het melden is er voor imkers ook een optie om vallen te plaatsen bij hun bijenkasten om zo hun bijen te beschermen én koninginnen te vangen. Ook vond afgelopen maandag 1 mei een bijeenkomst, georganiseerd door de Landelijke Imkervereniging, plaats om deze vallen uit te delen en de kritieke situatie te bespreken. “Als we allemaal een beetje opletten en een steentje bijdragen, kunnen we grote problemen voorkomen.”