Wie in een passief huis woont, heeft geen traditioneel verwarmings- of koelsysteem, maar wél een permanent goed binnenklimaat. Helmy Segers (65) en haar partner wonen sinds een jaar in een passief huis, dat ze zelf volledig naar wens lieten bouwen. Ze deelt de ervaring en kennis die ze tijdens dat project opdeed graag met andere geïnteresseerden.
Het klinkt in eerste instantie misschien als de hele dag op de bank liggen en Netflix kijken, maar daar heeft passief wonen niets mee te maken, legt Helmy uit. “Het gaat erom dat je door het gebruik van drie passieve warmtebronnen je huis op temperatuur houdt. Door middel van de zon die door het vele glas in huis binnenschijnt, door de warmte van de apparaten die je gebruikt en door lichaamswarmte. Met die drie bronnen kun je, als je huis 100 procent passief is, een aangenaam en constant klimaat realiseren en behouden.” Helmy slaagde in haar opzet om zo’n type huis te realiseren in Horst, al had het best wat voeten in aarde om een aannemer te vinden die het avontuur aandurfde. “We hebben in veel gevallen zelf het wiel uit moeten vinden, daarmee kunnen anderen wellicht hun voordeel doen.”
Een dikke jas
De binnentemperatuur bij Helmy thuis schommelt rond de 20 graden. Of de mussen nu buiten van het dak vallen, of het vriest dat het kraakt, maakt daarbij weinig tot geen verschil. Het komt door de ‘schil’ die om het huis zit. “Je kunt het vergelijken met een dikke jas. Neem bijvoorbeeld de isolatie, die is het dubbele van de huidige norm. Er zijn geen thermische bruggen die kunnen zorgen voor kou of trek. De binnenmuren staan niet op de betonnen vloer, maar op een isolatiesteen. Alles is luchtdicht en we hebben dubbele kozijnen, met isolatie ertussen en driedubbel glas”, vertelt ze. Het zijn slechts enkele van de maatregelen die ervoor zorgden dat Helmy en haar partner slaagden in hun opzet om een passief huis te bouwen. Niet verkeerd in een tijd waarin energie- en gasprijzen menig huishouden tot waanzin drijven. Helmy begrijpt dan ook niet waarom deze woonvorm zo weinig aandacht krijgt. “Als ik de uiteindelijke bouwkosten vergelijk met andere nieuwbouwwoningen in deze buurt, dan was het bouwen van deze passieve woning niet veel duurder dan een ander project. De extreem lage vaste lasten op het gebied van energie zorgen dat we maandelijks goedkoper uit zijn. Daarbij hebben we geen onderhoudskosten aan verwarming of ketel, want die hebben we simpelweg niet meer.”
Terug naar nul
Een belangrijke rol bij het op temperatuur houden van de woning is weggelegd voor ‘warmteterugwinning’ (WTW). De WTW-installatie bij Helmy thuis zorgt ervoor dat warmte, en daarmee energie, niet verloren gaat, doordat verse buitenlucht wordt opgewarmd met de temperatuur van de binnenlucht. Met deze voorverwarmde en gefilterde lucht wordt de woning vervolgens geventileerd. Een ventilatiesysteem met WTW houdt de luchtstromen, CO2 en luchtvochtigheid in balans, met behoud van energie. “We hebben dus geen warmtepomp, tot ongeloof van velen. Maar het is echt mogelijk. Tegenwoordig hoor je overal dat er ‘energieneutraal’ wordt gebouwd, maar wat houdt dat eigenlijk in? Als het hele dak vol ligt met zonnepanelen, is het relatief makkelijk om te zeggen dat iets energieneutraal is, ondanks dat men toch veel energie verbruikt”, stelt Helmy. “Men probeert de problemen alsmaar op te lossen met nieuwe technieken, maar soms is het goed om even terug te gaan naar het nulpunt en het probleem opnieuw tegen het licht te houden. Vervolgens kan gekeken worden of er andere opties voorhanden zijn, die de oorzaak van het probleem aanpakken. De filosofie van passief wonen is niet ‘wat kan ik aan warmte toevoegen?’, maar ‘hoe kan ik de warmte vasthouden?’. Passief bouwen wordt nog steeds niet echt gestimuleerd. Het is nog relatief nieuw in Nederland. Het was daarom ook moeilijk om een aannemer te vinden om met ons in zee te gaan, omdat materialen en technieken nog niet gangbaar zijn in de bouw. Wij hebben het samen met onze aannemer zeer minutieus en doordacht aangepakt. Dat kost wel tijd, en dus ook geld.”
Vaak te bang
Het project van Helmy en haar partner ging zo nu en dan met vallen en opstaan. En ook nu de woning klaar is, zijn er zaken die ze achteraf graag anders had aangepakt. Die opgedane kennis deelt de voormalig eigenaresse van een kinderkapsalon maar wat graag met andere geïnteresseerden. Onder de vlag van de bibliotheek organiseerde ze deze maand al een goedbezochte informatieavond. “Ook bij bestaande huizen kun je door de beginselen van passief bouwen toe te passen, resultaten behalen. Helemaal passief maken is lastig. Het vergt een andere aanpak dan bij nieuwbouw. Wij hebben de afgelopen jaren veel kennis opgedaan bij het realiseren van deze woning, die ik graag wil delen. Er zijn namelijk altijd mogelijkheden. Vaak zijn mensen huiverig om iets anders te doen dan wat gangbaar is. Voor de verandering, of voor het missen van de verwarming. Maar met het bouwen van een passief huis loop je weinig risico. In het ergste geval moet je wat bijverwarmen in een comfortabel huis.” Als het aan Helmy ligt verrijzen er de komende decennia nog tal van passieve huizen in deze regio. En wees eerlijk; met een constant en aangenaam binnenklimaat, is een dagje passief Netflix kijken op de bank een nóg mindere straf.
