Waarom stemmen voor het waterschap?

Een waterschap kunnen we in principe schalen tussen andere overheidsorganisaties zoals de Rijksoverheid, de provincies en de gemeenten. In 1950 waren er maar liefst 2.600 waterschappen in Nederland. Tegenwoordig zijn een hoop van deze waterschappen samengevoegd en telt Nederland er nog 21. Het gebied dat behoort tot één waterschap wordt mede bepaald door de provinciegrenzen, maar vooral door hoe de stroomgebieden van rivieren en afwateringsgrenzen lopen. Wanneer we kijken naar onze eigen regio, valt het waterschap Limburg precies samen met de provinciegrenzen.

Drie wettelijke opgaves

Nu we weten wat een waterschap is, wordt het interessant om te kijken wat een waterschap nu precies doet. “Elk waterschap in Nederland heeft drie wettelijke opgaves”, legt Patrick uit. “Allereerst het zuiveren van het rioolwater. Het waterschap bepaalt welke acties we hiervoor moeten uitvoeren.” De tweede opgave is het inspelen op klimaatsverandering. “Een voorbeeld hiervan is hoe om te gaan met extreme droogte. Het waterschap beslist dan waar de prioriteiten komen te liggen.” Tenslotte is de derde belangrijke taak van het waterschap de bescherming tegen hoogwater. “In 2021 hebben we grote overstromingen gehad in Limburg. Dit zorgde bij mij voor een dubbel gevoel. Aan de ene kant hebben we er met het waterschap voor gezorgd dat het op heel veel plekken in Limburg goed is gegaan, dankzij bijvoorbeeld de investeringen in dijken van de afgelopen 25 tot 30 jaar. Maar aan de andere kant zie je dat het in bijvoorbeeld Valkenburg helemaal is misgegaan. De ellende die we daar gezien hebben, willen we niet nog een keer. Gelukkig heeft dit er wel voor gezorgd dat het belang van het waterschap bij veel mensen duidelijk is geworden”, vertelt Patrick over de overstromingen in Limburg.

Wat valt er te kiezen?

Nu zult u misschien denken: ‘Het zuiveren van water en hoogwater reguleren, dat wil natuurlijk iedereen’. Toch valt er 15 maart daadwerkelijk wat te kiezen. “Als we kijken naar het zuiveren van water, dan zijn er nog altijd veel keuzes te maken. Zuiveren we enkel op basis van het wettelijke minimum of leggen we de lat zelf als waterschap hoger. Of investeren we minder in het zuiveren van water, maar meer in preventieve maatregelen, zodat er bijvoorbeeld minder medicijnresten in ons rioolwater terechtkomen”, legt Patrick uit. Dat iedereen in Nederland schoon drinkwater wil hebben is logisch, maar dat bereiken kan op verschillende manieren. Ook als we kijken naar de hoogwater regulering zijn er keuzes die gemaakt moeten worden. “We kunnen enerzijds dijken verhogen om het water in toom te houden, maar we kunnen ook investeren in meer ruimte voor de rivier.” Wederom zijn er meerdere manieren om een doel te bereiken. En buiten de keuzes die binnen de verschillende gebieden gemaakt moeten worden, is er ook nog de vraag, naar welk van deze thema’s moeten het meeste geld? “Ook daar kan over gediscussieerd worden. Is het zuiveren van water belangrijker, of juist het in toom houden van rivieren. Of moeten we ons het meest focussen op de klimaatverandering? Dit zijn de vragen waarover je aanstaande woensdag kunt stemmen.”

Op wie stemmen we?

Het belang van het waterschap en de keuzes die daar gemaakt moeten worden zijn nu duidelijk. Maar de vraag blijft, op wie stemmen we eigenlijk? Een waterschap wordt bestuurd door een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. Het algemeen bestuur, van 30 leden, wordt iedere vier jaar gekozen door het volk. Deze bewindspersonen zijn dus de personen waar wij aankomende woensdag op kunnen stemmen. Hun taak is het vaststellen van het beleid en het controleren van het dagelijks bestuur. Daarnaast benoemen ze ook dit dagelijks bestuur. Onder leiding van de dijkgraaf is dit bestuur verantwoordelijk voor de voorbereiding en de uitvoering van het beleid van het waterschap. “De dijkgraaf is in dit midden te vergelijken met een burgemeester bij een gemeente”, vertelt Patrick. Hij werd in 2017 benoemd voor een periode van zes jaar en gaat dit jaar zijn tweede termijn in als dijkgraaf van waterschap Limburg.

Sceptici

Wanneer we het over de waterschapsverkiezingen hebben, hoor je vaak geluiden als ‘waarom moet het volk hier individueel voor stemmen, we hebben toch ook geen aparte verkiezingen voor zorg of onderwijs?’. Toch wil Patrick dit niet met elkaar vergelijken. “Ik ben juist ontzettend blij dat we hier aparte verkiezingen voor hebben. Water is in Nederland van wezenlijk belang, we werken letterlijk bij mensen in de tuin. Niets komt zo dichtbij alle Nederlanders als het water. Het zou geen goede zaak zijn als we bij de ophoging van dijken of het zuiveren van rioolwater moeten concurreren met bijvoorbeeld het aanleggen van een weg. Daarvoor is de urgentie te groot.” De waterschappen halen dan ook hun eigen belastingen op, waardoor ze volledig onafhankelijk kunnen opereren. “98 procent van ons budget halen we zelf op, de andere 2 procent bestaat uit een provinciale subsidie.” De treurige gebeurtenissen in 2021 in Valkenburg hebben er in ieder geval wel voor gezorgd dat alle neuzen dezelfde kant op staan. “Vóór 2021 had je nog wel eens sceptici die zeiden ‘zijn herstelbetalingen niet goedkoper dan elke keer maar weer dijken verhogen?’. Gelukkig hoor je deze geluiden nu niet meer”, vertelt Patrick.

Oproep

We weten nu op wie we woensdag kunnen stemmen, wat hun taken in het algemeen bestuur zijn en hoe groot het belang van een waterschap is. De volgende zet is aan de burger. “Ik zou iedereen willen oproepen om naar de stembus te gaan en hun stem uit te brengen voor het waterschap. Waterbeheer is ontzettend belangrijk. Zeker ook hier in Limburg, zoals we in 2021 hebben kunnen zien. De meest kwetsbare gebieden voor overstromingen zijn niet aan de kust, maar langs de rivieren. Ook hier in Horst aan de Maas”, maakt Patrick nog een keer het belang duidelijk. “En mocht je nu geen idee hebben op wie je moet stemmen, ook voor de waterschapsverkiezingen zijn stemwijzers. Zo kunt u op bijvoorbeeld www.mijnstem.nl inzicht krijgen bij welke partij uw standpunten aansluiten. Ik zou dus zeggen zoek allemaal dat stemhokje op en breng je stem uit op woensdag 15 maart. En als je er dan toch bent, stem dan ook maar voor de provinciale staten, in plaats van andersom.”